Drwalnik paskowany
Drwalnik paskowany – groźny wróg drewnianych konstrukcji Drwalnik paskowany (Trypodendron lineatum) to jeden z bardziej znanych przedstawicieli szkodników drewna w PolscDrwalnik paskowany (Trypodendron lineatum) – niebezpieczny szkodnik drewna iglastego Drwalnik paskowany to groźny szkodnik drewna, który od lat stanowi poważne zagrożenie dla przemysłu drzewnego w Europie, w tym także w Polsce. Jego obecność w drewnie może prowadzić do znacznych strat gospodarczych, a także stanowić przeszkodę w handlu międzynarodowym materiałem drzewnym. Warto poznać go bliżej, by skutecznie zapobiegać jego inwazji i chronić drewno przed zniszczeniem. Wygląd i charakterystyka Drwalnik paskowany to mały, ale dobrze rozpoznawalny chrząszcz. Dorosłe osobniki osiągają długość od 3 do 5 mm. Ciało owada jest walcowate, ciemnobrązowe lub niemal czarne, a jego najważniejszą cechą rozpoznawczą są dwa wyraźne, jasne (żółtawe lub kremowe) paski biegnące poprzecznie przez pokrywy skrzydeł. Skrzydła pokryte są drobnymi włoskami, a na ich powierzchni znajdują się charakterystyczne rowki. Głowa owada jest nieco schowana pod przedpleczem, a aparat gębowy przystosowany do gryzienia. Występowanie Drwalnik paskowany jest szeroko rozpowszechniony w całej Europie, a także w Ameryce Północnej. W Polsce występuje głównie w lasach iglastych, ale spotykany jest również w składach drewna, tartakach oraz na terenach budowy, gdzie wykorzystuje się surowe drewno. Preferuje wilgotne warunki i drewno o stosunkowo wysokiej zawartości żywic. Jak wygląda Miazgowiec Omszony? Biologia i cykl rozwojowy Cykl życia drwalnika paskowanego jest silnie związany z dostępnością świeżego drewna iglastego, szczególnie świerka, jodły i sosny. Owady dorosłe pojawiają się wczesną wiosną, najczęściej w kwietniu i maju. Cykl rozwojowy: Drwalnik paskowany rozwija jedno pokolenie w roku, ale w warunkach ciepłych i sprzyjających może dojść do przedłużonego żerowania larw, co znacznie zwiększa szkody. Szkody wyrządzane przez drwalnika paskowanego Szkody powodowane przez tego szkodnika wynikają przede wszystkim z aktywności larw, które drążą w drewnie długie, gęste i nieregularne korytarze. Uszkodzenia te prowadzą do: Szczególnie narażone są zakłady obróbki drewna, tartaki oraz firmy zajmujące się eksportem drewna – obecność szkodników może uniemożliwić wysyłkę surowca za granicę.
Kruszel Czarny
CHARAKTERYSTYKA Długość ciała osobników dorosłych uzależniona jest od płci. Samce mają od 12 do 28 mm długości, a samice od 15 do 46 mm długości. Kruszel czarny wyglądem przypomina gąsieniczniki takie jak zgłąbia i kłowacznik z którymi często jest mylony. Ciało kruszela jest podłużne, walcowate i wyjątkowo smukłe. Nie posiada występującego u wielu gatunków owadów przewężenia pomiędzy tułowiem, a odwłokiem, a przewężenie między głową a tułowiem jest tylko lekko wyodrębnione. Na końcu odwłoków samic znajduje się pokadełko. Jest ono równie długie, a czasami nawet dłuższe od ciała samicy. Postać dorosła Kruszela czarnego jest czarna lub brunatnoczarna. Na bokach przedplecza po dwa żółtawe paski. Po bokach tyłu głowy żółte plamki. Nogi samców czerwono pomarańczowe, nogi samic czerwono-pomarańczowe. WYSTĘPOWANIE Kruszel czarny to pospolita w całej Polsce błonkówka z rodziny trzpiennikowatych. Oprócz Polski występuje też w innych państwach Europy, na Syberii, w Północnej Afryce, w Azji Mniejszej i w Ameryce Północnej. Kruszel czarny jest jedynym występującym w Polsce przedstawicielem rodzaju Xeris. Występuje w drewnie drzew iglastych. Szczególnie często atakuje jodły. Oprócz jodeł atakuje też sosny, świerki i daglezje. Jedynym drzewem iglastym, którego kruszel czarny nie atakuje jest cis. Kruszel opada żywe, ale uszkodzone lub osłabione drzewa, a także drzewa złamane i świeżo ścięte. Znaleźć go można również w drewnianych konstrukcjach. BIOLOGIA Rójka Kruszela czarnego trwa od końca czerwca do początku lipca. Kopulacja odbywa się na materiale lęgowym. Jaja składane są przez samice do głębokich na od 20 do 25 mm kanalików. Jaja Kruszela czarnego są białawe, owalne i podłużne. Mają 1 mm długości. Kanaliki, w których składane są jaja wywiercane są przy pomocy pokadełek. Na końcu kanaliki rozwidlają się tworząc boczne odgałęzienia. Jaja składane są w grupach liczących od 1 do 9 sztuk. Jedna samica składa około 100 jaj. Larwy Kruszela czarnego wylęgają się z jaj po około dwóch tygodniach. Są białe, beznogie, cylindryczne i lekko grzbieto-brzusznie spłaszczone . Chodniki drążone przez larwy Kruszela czarnego są koliste. Mają 6 mm szerokości. Wypełnione są jasnymi, gęsto ubitymi trocinkami. Przepoczwarzenie larwy kruszela czarnego odbywa się na końcu chodnika larwalnego. Poczwarki mają od 13 do 50 mm długości. Otwory wylotowe o średnicy 5-7 mm wygryzane są przez postać dorosłą. Cykl rozwojowy kruszela czarnego trwa od jednego do trzech lat. Kruszel czarny to niezwykle groźny szkodnik drewna.
Przeziernik osowiec
Występowanie Przeziernik osowiec występuje w Europie, Armenii, północnym Kaukazie, środkowym Uralu i Ameryce Północnej. W Polsce występuje w zadrzewieniach, lasach liściastych i plantacjach topolowych. Preferuje miejsca suche i słoneczne. Żerowanie Przeziernik osowiec żeruje w drzewach liściastych takich jak jesion, wierzba, lipa i brzoza, ale szczególnie upodobał sobie topole. Atakuje najniższą część pnia, szyje korzeniowe i wystające korzenie. Morfologia Przeziernik osowiec to największy ze wszystkich występujących w Polsce gatunków przezierników. Rozpiętość skrzydeł samca przeziernika Osowca wynosi aż 38 mm. Jeszcze większa jest osiągająca 45 mm samica. Przedplecze czarnobrunatne z dwiema żółtymi plamami. Tułów brunatnoczarny. Odwłok brunatnoczarny z żółtymi obrączkami. Żółtobiałe gąsienice osiągają do 50 mm długości. Rozwój Rójka motyla przeziernika osowca trwa od czerwca do lipca. Ich życie trwa wyjątkowo krótko. Giną po kilku dniach. Wydają brzęczące dźwięki przypominające pszczoły lub osy. Samice składają do 2500 jaj. Gąsienice wylęgają się z nich po miesiącu. Cykl rozwojowy przeziernika osowca trwa 2 lata, ale może się przedłużyć do trzech lat. Wyrządzane szkody Przeziernik osowiec to szkodnik wyjątkowo groźny. Atakuje przede wszystkim plantacje, szkółki i zadrzewienia topolowe. Na jednym drzewie może żerować do kilkudziesięciu gąsienic. Powoduje głębokie uszkodzenia drewna w starszych drzewach. Młode drzewa uszkadza na tyle silnie, że są łamane przez wiatr lub usychają. Zapobieganie i zwalczanie W przypadku pojawienia się przeziernika osowca w szkółce topolowej należy działać bezwzględnie. Opanowane sadzonki trzeba usunąć i spalić razem z systemem korzeniowym. W zadrzewieniach, matecznikach i na plantacjach młode gąsienice przeziernika osowca zwalcza się poprzez opylanie insektycydami gleby. W matecznikach opyla się całą powierzchnie, a na plantacjach teren w promieniu 1 metra od sadzonki. Zabiegi takie przeprowadzane są od 25 maja do 5 czerwca. Po zabiegu preparat przykrywa się warstwą gleby grubą na 5 cm.
Kołatek domowy
Jak wygląda kołatego domowy Chrząszcz kołatka domowego osiąga od 2 do 4 mm długości. Mają one barwę jasnobrunatną lub ciemnobrunatną. Ciało kołatka domowego jest walcowate. Czułki zakończone są trójczłonową buławką. Z góry głowa kołatka nie jest widoczna ponieważ ukryta jest ona pod przedpleczem. Końce pokryw zaokrąglone. Wielkość owada 2-4 mm. Chrząszcz walcowaty, o ciele brunatno zabarwionym. Końce pokryw zaokrąglone. Czułki z 3-członową buławką. Głowa niewidoczna z góry, ukryta pod przedpleczem. WYSTĘPOWANIE kołatka domowego Kołatek domowy występuje na terenie całej Europy, skąd został zawleczony do Ameryki Północnej, południowej Afryki, Australii i Nowej Zelandii. Na terenie Polski kołatek domowy najczęściej występuje w górach i w północnowschodnich rejonach kraju. Kołatek domowy jest jednym z najgroźniejszych szkodników drewnianych elementów budynków, mebli i innych wyrobów drewnianych. Występuje masowo, przede wszystkim w pomieszczeniach nakrytych dachem, rzadziej na otwartej przestrzeni. Kołatek na pewno nie osiedli się w miejscu z ogrzewaniem centralnym i miejscach takich jak strychy. Atakuje drewno zdrowe lub drewno stare bez widocznych zewnętrznych cech rozkładu przez grzyby lub już zagrzybione. Preferują drewno o wysokiej wilgotności dlatego można je spotkać między innymi w piwnicach, belkach przyziemnych, podłogach oraz meblach. Kołatek domowy może rozwijać się nawet w bardzo starych, kilkusetletnich wyrobach drewnianych. ROZWÓJ kołatków Samica kołatka domowego składa pojedynczo lub kupkami 30-60 jaj w rysach i szparach drewna. Jaja mają kształt kulisty. Z jednej strony wyciągnięte są w ostry dzióbek. Larwy w zależności od wilgotności i temperatury wylęgają się z jaj po upływie od 15 do 23 dni. Świeżo wylęgnięta larwa kołatka domowego najczęściej drąży chodnik wzdłuż słoi rocznych. W przypadku drzew iglastych larwy preferują drewno wczesne. W przypadku drewna drzew liściastych nie zaobserwowano takiej prawidłowości. Chodnik drążony przez larwę kołatka domowego na początku ma szerokość 1/3 mm, ale jego szerokość powiększa się wraz ze zwiększaniem się rozmiaru larwy. Całe żerowisko zasypane jest mączką drzewną oraz kałem.Na końcu chodnika znajduje się kolebka poczwarkowa. W drewnie sosny, dębu i jesionu kołatek domowy żeruje głownie w części bielastej. W drewnie świerku, jodły, brzozy i buka może żerować również głębiej. Kołatek domowy opada najczęściej drewno użytkowane nie krócej niż 4-7 lat, aczkolwiek rozwija się także w drewnie użytkowanym krócej. Chodnik wychodzący wygryzany jest przez larwę kołatka domowego. Zostawia ona jedynie wąską ściankę, która przegryzana jest przez chrząszcza. Larwy kołatka domowego wykazują dużą wrażliwość na działanie zimowych temperatur. Przepoczwarzenie się larwy kołatka domowego następuje w marcu lub w kwietniu. Temperatura potrzebna do odpowiedniego przekształcenia się larwy wynosi od 20 do 23 stopni Celsjusza. Wilgotność powietrza niezbędna do rozwoju larw zmienia się w zależności od ich wieku. U larw młodszych jest to 50 %, a w przypadku starszych 60 %. Żerowanie larwy kołatka domowego trwa od 1 do 9 lat. Zazwyczaj jest to od 1 do 3 lat. Długość tego okresu uzależniona jest od wilgotności, temperatury i wartości odżywczej drewna w których żerują larwy kołatka domowego. Chrząszcze kołatka domowego wychodzą z drewna przez otwory o średnicy 0,7 – 2,2 mm. Żyją one przez około miesiąc. W tym czasie nie pobierają one pożywienia. Kopulują one na materiałach stanowiących materiał wylęgowy. Akt prokreacyjny kołatka domowego może trwać nawet do kilku godzin. ŻEROWANIE kołatka domowego Kołatek domowy rozwija się w martwym drewnie liściastych i iglastych gatunków drzew. Niszczy drewniane elementy budowli oraz wyroby z drewna.W drewnie sosny, dębu i jesionu żeruje głownie w części bielastej. W drewnie świerku, jodły, brzozy i buka może zerować również głębiej. Atakuje zarówno drewno zdrowe, jak i drewno stare. Opada najczęściej drewno użytkowane nie krócej niż 4-7 lat, aczkolwiek rozwija się także w drewnie użytkowanym krócej. Występuje masowo, przede wszystkim w pomieszczeniach nakrytych dachem, rzadziej na otwartej przestrzeni, ponieważ larwy tego gatunku wykazują dużą wrażliwość na działanie zimowych temperatur. Giną w temperaturze od -16 stopni Celsjusza. Szkodniki pojawiają się od kwietnia do końca sierpnia.Kołatek domowy to groźny szkodnik drewna. Larwy kołatka domowego rozwijają się w starym drewnie drzew liściastych i iglastych. Owad niszczy różne wyroby z drewna i przeróżne elementy budowalne. Żeruje w drewnie robinii, sosny, jesionu i dębu. Preferuje część bielastą drewna. Głębiej w drewnie żeruje tylko w jodle, brzozie, świerku i buku. Kołatekna pewno nie osiedli się w miejscu z ogrzewaniem centralnym i miejscach takich jak strychy. Kołatek uwielbia wilgotne i chłodne piwnice. Atakuje drewno zdrowe lub drewno stare bez widocznych zewnętrznych cech rozkładu przez grzyby lub już zagrzybione. Kołatek domowy przebywa przede wszystkim w pomieszczeniach zamkniętych ponieważ jego larwa ginie w niskich temperaturach. WYKRYWANIE Kołatka domowego Lokalizacje, w której żyją chrząszcze można rozpoznać dzięki obecności mączki drzewnej, którą kołatki domowe wyrzucają z wnętrza drewna. Śladem ich żerowania są też małe, okrągłe otworki w meblach. Czasami można usłyszeć odgłos żerowania owada podobny do kołatania, który spowodowany jest tym, że samiec natrafił na twardy element drewna i mocno w niego uderza. Właśnie od tego odgłosu wywodzi się nazwa kołatek. RODZAJ WYRZĄDZANYCH SZKÓD Chrząszcze kołatka domowego żyją na wolności do 30 dni, nie pobierając żadnego pożywienia.W okolicach o chłodniejszym, wilgotnym klimacie często powoduje on większe szkody niż spuszczel. Kilka pokoleń kołatków domowych może zniszczyć meble i różne konstrukcje budowlane. Kołatek to drugi po spuszczelu najgroźniejszy, a w rejonach górskich najgroźniejszy szkodnik mebli, rzeźb, detali architektonicznych, ram obrazów, i innych wyrobów wykonanych z drewna. Kołatek Domowy ? PROFILAKTYKA Najlepszym sposobem zabezpieczenia drewna przed kołatkiem domowym jest nasycenie go długodziałającymi środkami owado- i grzybobójczymi. Drewniane elementy budowlane zabezpiecza się pokostem rozcieńczonym, benzyną lakową, terpentyną, farbami gruntującymi oraz farbami lub emaliami olejnymi. Poszczególne warstwy należy nakładać po całkowitym wyschnięciu poprzednich warstw. W przypadku surowego, lub obrobionego ciesielsko drewna można również zastosować preparaty zabezpieczające przed grzybami i owadami. Warto się postarać bo tylko głębokie nasycenie drewna preparatem o długotrwałym działaniu stanowi trwałe zabezpieczenie. W warunkach domowych najczęściej wykonuje się impregnację powierzchniową, polegającą na 2-3 krotnym pokryciu preparatami elementów drewnianych przy użyciu urządzenia natryskowego, pędzla lub szczotki. Inne metody profilaktyki to osuszanie piwnic i zawilgoconych pomieszczeń, oraz uniemożliwienie wlatywania z zewnątrz i zagnieżdżenia się tych owadów. ZWALCZANIE Kołatka Domowego Walka z kołatkiem, który już zaatakował drewno jest wyjątkowo trudna. Często bezcelowe okazuje się wymienianie elementów konstrukcyjnych takich jak belki, gdyż dorosłe owady silnie przyciąga zapach świeżego drewna. W pewnym stopniu liczebność larw mogą ograniczać ich naturalni wrogowie jak np. błonkówka z gatunku Spathius exarator, roztocze Pyemotes (Pediculoides), oraz natrupki niebieskie (Korynetes coeruleus), których obecność w pomieszczeniu (np. na ramach okiennych), może świadczyć o aktywności larw kołatka domowego. Niestety nie są one w stanie zniszczyć całej populacji kołatka. W walce z kołatkiem najczęściej stosuje się ogrzewanie punktowe. Ma to
