Dorosłe chrząszcze mają średnio 6 mm(5-9mm) długości. Ciało brunatnej barwy, ale krótkie, przylegające, jaśniejsze włoski tworzą na powierzchni pokryw i przedplecza plamiste skupienia. Szkodnik posiada nitkowate, jedenastoczłonowe czułki, z ostatnimi członami wyraźnie większymi. Pierwszy segment odwłoka na tylnej krawędzi nieco wygięty
Larwa o długości do 10mm, barwy białej, wygięta łukowato. Na bokach oznaczającej się głowy znajdują się dwie czarne plamki. Na bokach i grzbietowej stronie dziewiątego segmentu odwłoka oraz w okolicy otworu odbytowego występują drobne kolce.
Dorosłe chrząszcze żyją na wolności do kilku tygodni, pojawiają się u schyłku kwietnia do czerwca.
Łatwo zanotować ich obecność dzięki charakterystycznym dźwiękom "kołatania". Samica składa przeciętnie 50-60 jaj, wybierając takie miejsca jak szpary w drewnie czy postrzępione włókna powierzchni drewna. Po około 3-5 tygodniach wylęgają się larwy. Przepoczwarzają się od końca lata do jesieni. Zimę spędzają w kolebkach poczwarkowych i wylatują na wiosnę.
Cykl rozwojowy tykotków trwa co najmniej dwa lata, lecz nierzadko się wydłuża do kilku lat, w zależności od temperatury i wilgotności drewna. Najszybciej larwy rozwijają się w temperaturze 20-25 stopni Celsjusza i wilgotności względnej powietrza 80% co dopowiada wilgotności drewna około 20%.
Rozwój larw jest stymulowany poprzez rozluźnienie struktury drewna i podwyższenie jego wilgotności na skutek działalności grzybów rozkładających drewno.
Tykotek Pstry występuje na terenie całej Europy, znany również w Algierze, Nowej Kaledoni oraz USA. Początkowo występował w dużych ilościach w Europie Zachodniej, skąd został przemieszczony do nowych lokalizacji wraz z materiałem budowlanym i meblami. W Polsce jest szczególnie liczny w okolicach o podwyższonej wilgotności powietrza.
Naturalnym miejscem żerowania larwy tego szkodnika są dęby, buki, olchy oraz inne drzewa liściaste, a czasami i iglaste. W środowisku człowieka spotykany w drewnianych budowlach i konstrukcjach dachowych. Początkowo żerowiska znajdują się na powierzchniowych warstwach drewna, ale z czasem ich ilość wzrasta, aż do całkowitego zniszczenia drewna. Wygryzane przez nie tunele są w przekroju okrągłe, o średnicy ok. 4 mm. W Polsce jego obecność na przestrzeniach zamieszkanych jest niejednolita, Jego żerowiska bardzo często można spotkać w północno-wschodniej części naszego kraju oraz okolicach górskich, rzadko spotykany jednak w budowlach centralnej Polski.
Mimo powszechnego występowania w lasach, gdzie zasiedla zwykle stare i rozkładające się pnie, nie powoduje tam istotnych strat. Żerując jednak na terenie zamieszkałym przez człowieka, potrafi wyrządzić duże szkody. Jest jednym z najgroźniejszych szkodników drewna w starych, zabytkowych obiektach i muzealnictwie. Szkodnik spotykany w drewnianych budowlach, konstrukcjach dachowych, w starych rzeźbach, ikonach oraz drewnianych sprzętach, szczególnie mieszczących się w pomieszczeniach nie ogrzewanych w zimie.
Podstawowym sposobem na zminimalizowanie ryzyka szkód wywołanych przez Tykotka pstrego jest ochrona budynków przez zawilgoceniem. Trwałe zabezpieczenie uzyskuje się przez nasycenie drewna preparatami o działaniu grzybo i owadobójczym. Dezynsekcję drewnianych elementów przeprowadza się metodami chemicznymi lub fizycznymi.
